آئروپونیک (هواکشت)
مزایای رقابتی سیستم آئروپونیک شامل:
۱٫ کاهش چشمگیر میزان آب مورد نیاز گیاه در این روش یکی از مهمترین مزایای سیستم محسوب می گردد.
گردش محلول مغذی و آب در سیستم و نیز در اختیار گذاشتن آن تنها در موقع نیاز گیاه و نه مازاد بر آن و نیز ریز بودن ذرات جهت افزایش سطح جذب توسط ریشه، عمده دلایل کاهش مصرف آب و محلول غذائی محسوب می شود. بطوریکه در حدچشمگیری (۸۰%) صرفه جوئی در مصرف آب و محلول غذائی صورت می گیرد که با توجه به آب وهوای نیمه خشک و کمی منابع آب در کشورمان ونیز هدفمند کردن یارانه ها برای گلخانه داران، اهمیت بسزائی دارد.
۲٫ رشد زیاد ریشه به دلیل دسترسی ریشه ها به اکسیژن و نیز افزایش سطح جذب مواد مغذی
۳٫ شتاب بخشیدن به سیکل های کاشت به دلیل افزایش سرعت رشد و بلوغ
۴٫ کاهش هزینه های جاری گلخانه دار به دلیل صرفه جوئی در مصرف انرژی
۵٫ کنترل حرارت محیط گلخانه از طریق کنترل دمای محیط ریشه
۶٫ ایجاد درآمد و صرفه جویی در خروج ارز از کشور از طریق تولید پایه های مادری وارداتی گیاهان زینتی نظیر گل رز
۷٫ فراهم کردن یک محیط عاری از پاتوژن و علف هرز جهت رشد بهینه گیاه و در نتیجه حذف مصرف آفت کش و علف کش
۸٫ امکان دسترسی گیاه به دی اکسید کربن به میزان ۱۰۰% جهت فرآیند فتوسنتز
۹٫ ارزش بالا از لحاظ تحقیقاتی و جمع آوری اطلاعات واقعی از گیاهان در رشد آنها و نیز امکان کار شیمیایی یا بافت شناسی بر روی گیاهان
۱۰٫ با توجه به آنکه این سیستم روشی است بدون بستر، در نتیجه هزینۀ تهیۀ بستر و تعویض آن، که خود هزینۀ بالائی را برای گلخانه دار به دنبال دارد، حذف می شود. بر همین اساس هزینة جاری گلخانه دار صرف نظر از کاهش هزینه های مربوط به آب و انرژی، ۱۰ تا ۱۵% کاهش می یابد.
۱۱٫ افزایش بو، طعم و طراوت در محصولات بدلیل ارگانیک بودن
مقایسه ای بین سه سیستم کشت در خاک، هیدروپونیک و آئروپونیک:
مهمترین مزیت تولیدات گلخانه ای به صورت هیدروپونیک و آئروپونیک نسبت به تولید در فضای باز مزرعه عبارتند از اشتغال زایی بالا، مصرف آب کمتر و افزایش تولید در واحد سطح می باشد. یکی دیگر از مزایای کشت هیدروپونیک وآئروپونیک نسبت به شرایط خاک این است که در آنها شرایط محیطی و عناصر غذایی گیاه به دقت کنترل شده و باعث افزایش محصول و معمولاً کیفیت بهتر آن می شود. در هیدرپونیک ریشه های گیاه در یک محلول غذایی راکد و ساکن که به صورت پیوسته هوادهی می شود و یا در یک جریان محلول غذایی، قرار می گیرد.
یکی از معایب سیستم هیدروپونیک محدودیت توسعه ریشه می باشد که به طور عمده به علت تامین نامناسب و ناکافی اکسیژن برای ریشه ها است و باعث اختلال در جذب عناصر غذایی می گردد.
در آئروپونیک ریشه ها با حداکثر میزان اکسیژن در ارتباط هستند و در نتیجه جذب عناصر غذایی به حداکثر می رسد. در نتیجه عملکرد آئروپونیک از لحاظ محصول دهی به دلیل سرعت بالای رشد حداقل ۴ تا ۵ برابر بیشتر از بهترین روش های کشت می باشد.
در مطالعه ای کاشت گوجه فرنگی در شرایط هیدروپونیک و ائروپونیک مورد مقایسه قرار گرفت که نتایج آن در جدول زیر آمده است.
تعداد روز تا جوانه زنی | روز تا اولین گل | روز تا اولین برداشت | آخرین روز برداشت | تعداد محصول سالانه (F/m2) | |
هیدروپونیک | ۱۴ | ۲۸ | ۶۸-۹۵ | ۱۲۰-۱۰۵ | ۴/۳ |
ائروپونیک | کمتر از ۱هفته | ۱۸ | ۳۰-۱۰ | ۴۷ | ۷/۷ |