آزمون کارشناسی ارشد علوم باغبانی
با افزایش تعداد دانشگاه کشور و بطبع افزایش فارغ التحصیلان و عدم دستیابی به کار و پیشه مناسب با تحصیلات فرا گرفته شده، انگیزه جوانان به شرکت در آزمون های کارشناسی ارشد بیشتر شده است، به این امید که بعد از فارغ التحصیلی به شغل مناسب دسترسی پیدا کنند.
اما از غول آزمون ارشد چگونه باید گذشت؟ کدام گرایش مناسب است؟ چند ساعت در روز باید مطالعه کرد؟ چه دروسی اهمیت ویژه دارد؟ و از همه مهمتر، به چه منابعی باید دسترسی داشت؟
منابع مهمترین دغدغه دانش پژوهان محسوب می شود. در دوره کارشناسی، مدت زمان تدریس بسیار کوتاه است و گاهاً مجالی برای واکاوری کل سرفصل باقی نیست. از طرفی به فراخور افزایش "کمیتی" دانشگاه ها و رشته های جدید، توجه کمتری به "کیفیت" آموزشی آن شده است. در برخی دانشگاه ها، به علت عدم وجود متخصص هر رشته، گاهاً دروس متفاوت توسط یک نفر تدریس می شود که مسلماً این چنین تدریسی تکافوی آزمون کارشناسی ارشد نخواهد بود.
دانشجویان عزیز نیز وقتی خود را پشت سد آزمون ارشد می بینند تازه خواهند فهمید که" استاد خسته نباشید" ، "ساعت یازده و نیم شد" ، "استاد آنتراک بدهید" ، "از اول دی کلاس ها تعطیل است"... و امثالهم چقدر خانه خراب کن است!!
نحوه طراحی سئوال(آزمون دانشگاه های دولتی)
تقریبا تمامی اساتیدی که رتبه استادیاری و بالاتر دارند طراح سئولات هستند، این سئوالات در تهران توسط یک کارگروه که غالباً دانشیار و بالاتر بوده و اکثراً از دانشگاه های مادر تخصصی کشور هستند جمع بندی و اصلاح می شود. سئوالات و پاسخ ها اصطلاحاً بصورت کلید آماده می شود و به بانک سئوال سازمان سنجش تحویل می گردد. در ادامه توجه شما را به گفتگوی مسئولان سازمان سنجش که توسط وبلاگ"حسابداری ۸۶" درج شده است جلب می کنم:
"از هر استاد حداکثر 15 سؤال دریافت میشود، هر سؤال با گزینههای آن، روی یک برگ و پاسخها در پشت آن ثبت شده است . برای پنهان ماندن نام طراح سؤال، سربرگهای این اوراق را جدا کرده و پس از خواندن سؤالها براساس نظر کمیته تخصصی، انتخاب صورت میگیرد. به منظور تصمیمگیری کارشناسیتر، سؤالات سال قبل همراه با تحلیل گروه روانسنجی، حاوی میزان دشواری، روانی و ...، در اختیار این کمیته قرار میگیرد تا نواقص سال قبل مرتفع شود، پس از نهایی شدن سؤالات، یک روان سنجی هم از سوی دفتر آزمونسازی صورت میگیرد تا روال سؤالات بررسی و تنظیم شود، بهطوریکه اگر داوطلبی به طور تصادفی یا متناوب گزینه ای را انتخاب کند، از لحاظ علمی احتمال قبولی آن فرد صفر شود .
طراحی سؤالات آزمون ارشد بر اساس منابع خاصی نیست، بلکه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از طرف وزارت علوم که هم در سایت وزارت علوم و هم در سایت سازمان سنجش موجود است، صورت میگیرد، زیرا در رشتههای مختلف منابع متعددی تدریس میشود، تا جایی که در برخی از رشتهها حتی نمیتوان دو دانشگاه را پیدا کرد که یک منبع را تدریس کنند، از طرفی سازمان سنجش برای آنکه به طور مشخص برای کتاب خاصی تبلیغ نشود، از معرفی منابع پرهیز میکند. لذا ملاک اصلی تهیه سؤالات سرفصل ها هستند و توافق نظری حاصل می شود مبنی بر اینکه کلیه مطالب دانشگاههای سراسر کشور پوشش داده شود.
علاوه براین، اساتید طراح سؤال مشخص نیستند و از کلیه طراحان تعهدنامهای گرفته میشود که اگر به نحوی در جایی اظهار کنند که در آن سال طراح سؤال هستند، به طور قانونی با آنها برخورد خواهد شد، حتی اگر این اطلاعرسانی در معرفی اساتید طراح از طرف گروه در دانشگاهی صورت گیرد و سازمان سنجش از آن مطلع شود، با کل گروه برخورد خواهد شد".
اصل رقابت
مهمترین رکن آزمون ارشد رقابت است، رقابت با دانشجویانی که برای ورود به دانشگاه تلاش فراوان داشته و گرایش و دانشگاه خود را با دقت انتخاب کرده اند، مسلماً افرادی که برای ورود به دانشگاه زحمات فراوانی متحمل شده اند "قدر" آن را بیشتر می دانند و از همان ابتدا نیم نگاهی به آزمون ارشد دارند. لذا این دانشجویان با لطیفه هایی مثل "ساعت چند شد، خسته نباشید و دانشگاه از فلان تاریخ تعطیل است" بیگانه هستند. بنابراین هرگز نباید تصور کرد دانشجویان دانشگاه بزرگ کشور از منابعی خاص و منحصر به فردی برخوردارند، بلکه آنان پیگیر هستند تا تمامی سر فصل تدریس شود، از کوئیز و امتحان اِبایی ندارند و با پرسش و پاسخ خود اساتید را هم سر ذوق می آورند تا "مطالب تکمیلی و نکته ای" ارائه دهد.
جزوه فروشی
این روزها شغل جدیدی باب شده بنام " جزوه فرشی!" اما این جزوه در کجا و چه سالی تدریس شده و مدرس آن کیست؟ شاید خود فروشنده گان هم بدرستی آگاه نباشد. بطور مثال در جزوه "سبزیکاری" دانشگاه تهران، از نحوه سبزیکاری در منطقه چناران مشهد صحبت شده، پس مسلماً این جزوه در تهران تدریس نشده است.
جزوه غالباً نُت برداری شخصی هر فرد از یک مطلب است و لذا شاید فهم آن برای دیگری چندان هم آسان نباشد، این جزوات به دلیل تند نویسی نگارنده و دست بدست شدن و فتوکپی پیاپی آن، معمولاً از کیفیت چاپی مناسبی برخوردار نیست.
البته برخی اساتید خود به انتشار یک جزوه مبادرت می ورزند که گاهی اوقات مطالب تایپ شده بوده و یا یک بخش از کتاب خاصی است، بنظر می رسد این موارد قابل اعتمادتر باشد، البته برای بعضی دروس که کتاب چاپ شده ای نباشد چاره ای جز رجوع به جزوات دست نویس نیست.
کتاب های هزار صفحه ای!
باید توجه داشت اکثر کتب منتشر شده(و بخصوص کتبی که ترجمه هستند) تنها محدود به دروس دوره کارشناسی نیست و گاهاً برای تدریس در مقطع کارشناسی ارشد و حتی دکتری کاربرد دارند، لذا مطالعه تمام و کمال چنین کتابهایی نه لازم و نه مقدور است و همانگونه که در ابتدا گفته شد تنها باید بر اساس سرفصل های مصوب انقلاب فرهنگی عمل کرد که در این صورت بخشی از هر کتاب کسر می شود. سر فصل هر درس را اساتید در اولین جلسه درس اعلام می کنند، همچنین می توانید آنرا از دفتر گروه دانشکده خود دریافت کنید، دسته آخر اگر موفق نشدید به نگارنده وبلاگ ایمیل بزنید تا برای شما ارسال شود!.
ضمناً مستحضر باشید کتاب های مرجع اکثراً توسط اساتید شاغل در دانشگاه و همچنین ناشران معتبر دانشگاهی به چاپ می رسد. گاهی اوقات برخی کتب توسط نویسنده گانی با عنوان "دکتر" "مهندس" و یا اساتید محترم بازنشسته تالیف و یا ترجمه می شود که ممکن است بسیار پربار و مفید باشد، ولیکن بعید به نظر می رسد به عنوان رفرنس دانشگاهی به آن مراجعه شود و بیشتر جنبه کمک آموزشی دارد.
کتب مرجع غالباً توسط اعضاء هیئت علمی دانشگاه ترجمه و یا نگارش شده و توسط انتشارات همان دانشگاه(مانند دانشگاه تهران و یا انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد) و یا انتشارات جهاد دانشگاهی به چاپ می رسد. بنابراین در موقع خرید به نام و محل خدمت نویسنده و لگوی انتشارات توجه کنید.
در بخش علوم کشاورزی بنا به تعداد عناوین چاپ شده، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تهران و دانشگاه شیراز در صدر هستند، همچنین بی شک انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد بزرگترین انتشارات تخصصی کشاورزی در میان انتشارات جهاد دانشگاهی کشور می باشد.
البته در این جا لازم است از انتشارات دیباگران (که ناشر سئوالات سال های گذشته آزمون ارشد است)، انتشارات گلبن(ناشر کتاب گلگاری دکتر کافی)، انتشارات پوران پژوهش(ناشر کتاب ارشد)، انتشارات پردازش(ناشر مجموعه سئوالات ارشد باغبانی) و مرکز نشر دانشگاهی هم به عنوان برخی ناشران کتب درسی و یا کمک آموزشی ارشد یاد کرد.
یک پیشنهاد
بهتر است ابتدا معلومات خود را بسنجید و از نقاط قوت و ضعف خود آگاه شوید. برای این کار به دست نوشته های خود مراجعه کرده و سپس بر اساس سئولات سال های قبل، چند آزمون را شبیه سازی نمایید تا به نقاط ضعف خود پی ببرید. با دانشجویان ارشد و همچنین اساتید دانشگاه نیز می توانید مشورت کنید. مطمئناً به همان اندازه ای که منابع مهم هستند، روش صحیح تست زنی و تنظیم وقت و زمان نیز حائز اهمیت است.
خود را سرگرم جمع آوری جزوات و کتب مختلف نکنید، گاهی در میان انبوه مطالب گرفتار شده و فقط وقت خود را تلف می کنید. برای هر درس بر اساس ضریب کنکور و متناسب با سرفصل آن درس مطلب گرد آوری نمایید، مطالعه چندین باره و دقت نظر در هر بار مطالعه و نُت برداری بهتر است از مرور چند منبع آنهم برای یک بار. دوست عزیزی که اینک دانشجوی دکتری باغبانی است می گفت "برای فیزیولوژی پس از برداشت، یک کتاب را پنج بار مطالعه کرده است".
... منایع
موارد زیر تنها یک "نظر شخصی" است، نگارنده با وجود انکه به اکثر قریب به اتفاق جزوات و کتاب ها بخش علوم باغبانی دسترسی دارد ولیکن نه جزوه ای برای ارائه دارد و نه عقد اخوتی با نویسنده گان کتب و ناشران زیر بسته است، تنها جهت آگاهی و حضور ذهن خواننده گان موارد زیر را معرفی می شود:
- میوه کاری(ضریب سه):
۱- کتاب میوه کاری، دکتر جلیلی مرندی، جهاد دانشگاهی ارومیه.
۲- کتاب پرورش میوه های مناطق معتدله، دکتر جلیلی مرندی، جهاد دانشگاهی ارومیه.
۳- کتاب میوه های ریز، دکتر جلیلی مرندی،جهاد دانشگاهی ارومیه.
۴- کتاب پرورش مرکبات، دکتر فتوحی قزوینی و مهندس فتاحی مقدم، دانشگاه گیلان.
۵- کتاب گیلاس و آلبالو، دکتر نعمتی و مهندس عبداله زاده، جهاد دانشگاهی مشهد.
۶- کتاب فیزیولوژی درختان میوه، رشد و نمو، دکتر راحمی، جهاد دانشگاهی مشهد.
۷- کتاب گرده افشانی و تشکیل میوه، دکتر مجید راحمی، جهاد دانشگاهی مشهد.
۸- دو جزوه برای میوه های مناطق گرم و نیمه گرمسیری، منسوب به دکتر زمانی و دکتر عبادی، دانشگاه تهران.
متذکر می گردد مطالعه تمام فصول این کتب لازم نیست، تنها آن بخش از کتاب که در سر فصل مربوطه به آن اشاره شده است کفایت می کند. بطور مثال در کتاب پرورش مرکبات فصل یک، فصل سه و چهار و فصل نه لازم نیست. همچنین در کتاب گیلاس و آلبالو، فصول یک، دو، سه، چهار، سیزده، چهارده و پانزده مربوط به سر فصل میوه کاری نیست و مطالعه آن ضرورت ندارد.
همچنین موارد شماره ۶ و ۷ در صورت داشتن وقت کافی اگر مطالعه شود خالی از لطف نیست.
- گیاه شناسی و خاک شناسی(ضریب دو):
۱- کتاب گیاه شناسی، آناتومی و مورفولوژیک، دکتر صداقت حور، دیباگران.
۲- کتاب گیاه شناسی سیستماتیک، دکتر صداقت حور، دیباگران.
۳- دوره دو جلدی گیاه شناسی پایه، تالیف شادروان دکتر قهرمان، دانشگاه تهران( در صورت داشتن وقت مکفی، تنها در حد سرفصل گیاه شناسی).
۴- کتاب تست خاک شناسی دیباگران
در بخش گیاه شناسی برای آنکه به دو درس "گیاهان دارویی" و " علف های هرز" نیز پرداخته شود غالباً چند سئوال بخصوص در رابطه با نام علمی گونه و تیره های گیاهی گنجانده می شود.
- ازدیات نباتات(ضریب دو):
۱- کتاب ازدیاد نباتات، دکتر جلیلی مرندی، جهاد دانشگاهی ارومیه.
۲- دوره سه جلدی گیاه افزایی(ازدیاد نباتات) فقط ویرایش پنجم، دکتر خوشخوی، دانشگاه شیراز. این کتاب یک رفرنس جهانی در حد آزمون دکتری است. با توجه به سر فصل مصوب به مطالعه بپردازید.
- فیزیولوژی و فیزیولوژی پس از برداشت(ضریب دو):
۱- کتاب فیزیولوژی گیاهی، دکتر راهنما، پوران پژوهش( بجز فصل سه).
۲- کتاب فیزیولوژی پس از برداشت، دکتر راحمی، دانشگاه شیراز.
۳- کتاب فیزیولوژی بعد از برداشت، دکتر جلیلی مرندی، جهاد دانشگاهی ارومیه.
۴- جزوه فیزیولوژی گیاهی، دکتر مستوفی، دانشگاه تهران.
به استحضار می رسد، اکثر کتب فیزیولوژی منتشر شده مربوط به فیزیولوژی گیاهان زراعی است و نه باغبانی، بطور مثال کتاب فیزیولوژی گیاهان زراعی دکتر کوچکی و مرحوم دکتر سرمدنیا که ویرایش دوم آن در سال ۱۳۷۷ترجمه شد و همچنان تجدید چاپ می شود برای دانشجویان زراعت و اصلاح نباتات بهترین رفرنس محسوب می شود.
جزوه دکتر مستوفی، سه قسمت از سه کتاب مختلف است که دکتر نام خودش و دانشگاه تهران را با خط خوش بر روی صفحه اول نوشته است. می توانید اصل این جزوه را از انتشارات(منظور تایپ و تکثیر) داخل محوطه پردیس دانشگاه تهران تهیه نمایید.
دو جزوه کلاسی فیزیولوژی و فیزیولوژی پس از برداشت دکتر مجید عزیزی در دانشگاه فردوسی مناسب است. همچنین کتاب فیزیولوژی پس از برداشت دکتر میدانی و دکتر هاشمی دزفولی، انتشارات نشر آموزش کشاورزی، بسیار رفرنس معتبری است ولیکن این کتاب نایاب بوده و در دسترس عموم نیست، البته در کتاب دکتر جلیلی مرندی به این کتاب هم استناد شده است.
- سبزیکاری
۱- کتاب سبزیکاری(حتماً کتاب ویرایش شده که تاریخ چاپ ۱۳۸۵ به بعد باشد)، دکتر پیوست، دانشگاه گیلان.
۲- کتاب پرورش سبزی، دکتر دانشور، دانشگاه شهید چمران اهواز.
۳- جزوه سبزیکاری خصوصی، منسوب به دکتر دلشاد، دانشگاه تهران. این جزوه با معرفی خانواده solanaceae شروع می شود و کپی از یک دفتر معمولی است که در انتهای سمت چپ دفتر عکس یک پرگار وجود دارد! قلابی نخرید.
۴- کتاب تست سبزیکاری، مهندس سوری و دیگران، نشر گلبن.
می توان یک کتاب(مثلاً سبزیکاری دکتر پیوست) را به عنوان مرجع اصلی قرار داده و با مطالعه سایر رفرنس ها مطالبی که در آن کتاب نیست را اضافه کرد.
- گلکاری
۱- دوره دو جلدی گلکاری، مهندس قهساره و دکتر کافی، جلد اول از انتشارات گلبن اصفحان و جلد دوم توسط مولفین منتشر شده است.
۲- جزوه گلکاری، دکتر صالحی، دانشگاه شیراز.
در گذشته رفرنس اصلی درس گلکاری کتاب لاتین Floriculture: Principles and Species, 1999 بود که اکثر مدرسین قسمت هایی از آن را ترجمه کرده و تدریس می کردند. اما اینک با تدوین کتاب بسیار خوب آقای قهساره و دکتر کافی کمبود منابع فارسی گلکاری مرتفع شد. در جلد اول کتاب به گل های باغچه ای و بریدنی و همچنین گیاهان گلدانی و در جلد دوم گیاهان برگساره ای، چمن، گیاهان پوششی و کاکتوس ها پرداخته شده است. کتاب خیلی جامع است ولیکن برای آزمون ارشد تنها در حد سر فصل کفایت می کند.
کتاب گلکاری دکتر خلیقی از انتشارات روزبهان هم موجود می باشد، ولیکن قدری قدیمی است.
آزمون ارشد باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی
بهتر است به سئوالات آزمون های چند سال اخیر این دانشگاه مراجعه شود تا با نحوه طراحی سئوالات آشنا شوید. در مجموع آزمون ارشد دانشگاه آزاد قدری ساده تر از دانشگاه های دولتی است. در این آزمون مطالب خیلی ریز و نکته های موشکافانه وجود ندارد. گاهی در آزمون دولتی برخی سئوالات مطرح می شود که فقط در کتب تخصصی و یا مقالات جدید بین الملی دیده می شود ولی در دانشگاه آزاد اسلامی چنین نیست.
منبع: THE SEED IS LIFE