گل برف - موگه
اين گياه از تيره لاله ها Liliaceae است و به انگليسي Lily of the Valley ناميده مي شود .
در اروپا بصورت وحشي در جنگل ها مي رويد .
گياهي است دائمي كه داراي ريزوم متعدد و نازك بوده و ارتفاع آن به ۱۰ – ۲۰ سانتيمتر ميرسد .
ساقه آن نرم و فاقد گره بوده ، برگها به تعداد دو عدد بشكل تخم مرغي ، نيزه اي كه از قاعده گياه خارج مي گردد .
گل آذين خوشه اي يكسويه بوده و از گلهاي متعدد كوچك سفيد رنگ و معطر كه شكل زنگوله را دارند، تشكيل شده است.
گلها معمولا در ارديبهشت تا تيرماه در روي گياه ظاهر مي شوند.
دو نژاد از اين گياه معروف هستند :
۱ – موگِه برلن ، كه داراي گلهاي بسيار درشت ( ۸ ميليمتر قطر ) و تعداد گلها در روي ساقه گل دهنده در حدود ۸ تا ۱۵ مي باشد .
۲ – موگِه نانت ، كه داراي گلهاي ريزتر و كمتر از نژاد قبلي است .
اين گياه را جهت تزئين حاشيه باغچه نظير بنفشه و يا در سايه درختچه هاي انبوه كه سايه آفتاب است و باغچه هاي تخته سنگي Rock-Garden مي كارند.
در اروپا مخصوصا آلمان براي براي گل بريده كشت مي كنند كه خانمها از آن دسته هاي كوچكي تهيه كرده جهت تزئين يقه لباس و يا ميز نهارخوري و يا اشياء فانتيزي نظير كوسن و غيره بكار مي برند .
گل برف به سرما مقاوم بوده ، در منطقه اي كه آب و هواي معتدل دارد مي تواند زمستان را در هواي آزاد بماند بدون اينكه از سرما آسيب ببيند .
كشت و تكثير :
كشت اين گياه در اواخر تابستان و پائيز صورت مي گيرد و تا بهار هم مي توان انجام دادد .
تكثير آن با تقسيم ريزوم انجام مي شود و قطعات ريزوم بايد داراي جوانه ريشه دار باشد .
آنها را به فاصله ۶-۱۰ سانتيمتر و به عمق ۳ – ۵ سانتيمتر مي كارند .
گياه يكساله گل نمي دهد .
گياه دوساله توليد برگ كرده ، گاهي خوشه كوچكي توليد مي كنند و از سال سوم است كه در روي گياه خوشه قوي و زيبا حاصل مي شود .
براي پيش رس كردن بايد ابتداء ريزومها را آماده كرده و آماده كردن ريزومها شامل دو مرحله است :
الف – استراحت ريزومها : براي اين كه ريزومها را به حال استراحت ببرند ، آنها را در پائيز ازخاك خارج كرده مدت دوماه در حرارت معمولي نگهداري مي كنند .
ب – بيدار كردن ريزومها : كه به طرق مختلف زير صورت مي گيرد :
۱ – سرما : ريزومها را بطور عمودي در جعبه قرار مي دهند و بين آنها خزه و تورب ميگذارند و جعبه را در اطاقهاي سرد در حرارت ۵/۰ تا ۳ درجه سانتيگراد قرار مي دهند .
از اين ريزومهاي يخ زده مي توان تمام سال استفاده كرد ، ولي معمولا از آنها براي تهيه گل در زمستان يا بهار استفاده مي كنند .
قبل از كاشت اين ريزومها بايد مدتي آنها را در هواي آزاد گذاشت تا يخشان باز شود .
۲ – بخار اِتِر : ريزومها را درون جعبه غيرقابل نفوذ قرار داده و در حرارت ۲۰ درجه سانتيگراد مي گذارند و سپس اِتِر را از بيرون ، درون ظرفي كه در سقف جعبه كار گذاشته اند ميريزند و ۴۸ ساعت صبر مي كنند.
۳ – آب گرم: مي توان ريزومها را به مدت ۱۲ الي ۱۶ ساعت در آبي كه درجه حرارتش ۳۵ تا ۴۰درجه باشد خيس نمود .
پس از آماده شدن ريزومها ريشه ها را ميبرند و ريزومها را در روي سكوي گلخانه بطور عمودي قرار مي دهند و بين آنها خزه يا تورب ميريزند.
در ۱۰ روز اول درجه حرارت گلخانه ۲۰ و تاريكي مطلق وجود دارد و پس از آن درجه حرارت را به ۲۵ – ۲۸ درجه ميرسانند و پس از اينكه اندام هوائي به ۴ – ۵ سانتيمتر رسيد ، گياهان را در نور قرار داده درجه حرارت را نيز كم كرده و به ۱۶ – ۱۸ درجه سانتيگراد مي رسانند.
در روزهاي اول بايد روي گياهان روزي ۲ – ۳ بار آب پاشيد .
ولي به محض ظاهر شدن گلها آب پاشي روي برگها بايد قطع شود .
چنانچه از ريزومهاي آماده استفاده شود ، گياهان پس از تقريبا دو هفته گل مي دهند و چنانچه از ريزومهاي معمولي استفاده شود ، پس از ۳ تا ۵ هفته به گل مي نشينند .
خاك بايد سبك و محتوي هوموس باشد و آبياري بطور منظم و فراوان از فروردين تا اواخر گل دهي گياه صورت گيرد، بطوريكه هميشه تازه و مرطوب باشد . پس بايد آبياري را بتدريج كم كرد تا هنگام استراحت كاملا قطع كرد .
خواص داروئي
تنتور موگِه ( گل برف ) در طب براي تقويت قلب مصرف ميشود و مصرف مقدار بيشترش نوعي مسهل است .