بالتوري شكارگر، حشره اي براي مقابله با آفت شته و مگس خانگي
بالتوري شكارگر، حشره اي براي مقابله با آفت شته و مگس خانگي
محمد جواد قاسمي از پژوهشگران سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران روشهاي بيولوژيكي جديدي را براي كنترل آفات گياهي معرفي كرد. اين پژوهشگر از ابداع دو روش بيولوژيكي براي كنترل برخي از حشرات آفت و موذي خبر داد. ابداع روش مبارزه بيولوژيكي با شته يكي از اين روشهاست.
در اين روش با تكثير نوعي حشرهع به نام «بالتوري» و رها سازي آنها در مزارع مي توان جمعيت شته ها را در مزارع به حداقل و تعادل رساند.بالتوري ها حشراتي از نوع كريزوپاها هستند كه مي توانند با خوردن شته ها مزارع و وباغها را از وجود آنها مصون نگه دارند. شته ها در مزارع و باغها بر روي انواع گياهان به ويژه گلهايي مثل گل رز و نيز كلم به فراواني ديده مي شوند.در بعضي مواقع جمعيت آنها به حدي مي رسد كه خسارتهاي سنگين و غير قابل جبراني را به كشاورزان وارد مي سازند. ولي با وجود بالتوري شكارگر مي توان جمعيت شته ها را كنترل كرد در حالي كه هيچ آلودگي ناشي از سموم شيميايي متوجه سلامت انسان و محيط زيست نشود.از ديگر روشهاي ابداعي ارائه شده مبارزه بيولوژيكي با مگس خانگي است. وجود مگس در محيط زندگي دليلي بر پايين بودن سطح بهداشت عمومي است و گونه هاي اين حشره مي توانند طيف وسيعي از انواع بيماريها را ايجاد كنند. علاوه بر اين مزاحمتي كه توسط مگسهاي خانگي ايجاد مي شود و نيز خسارتهايي كه بر اثر آلوده شدن مواد غذايي توسط اين حشرات پديد مي آيد باعث شده است كه كنترل آنها به عنوان يكي از مسائل بهداشتي مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد. ولي مشكل اصلي در كنترل اين حشرات مقاوم شدن مگس خانگي به سموم شيميايي و مهمتر از همه به وجود آمدن مسموميتهاي ناشي از اين سموم در انسانهاست. از اين رو روشهاي بيولوژيكي براي مقابله با اين حشره پيشنهاد شده است.
مگس خانگي اولين حشره اي بود كه در سال 1972 به حشره كشها مقاوم شد و در حال حاضر سمومي كه استفاده مي شود بر روي اين حشرات اثري ندارد. از اين رو بايد از روشهاي بيولوژيكي استفاده كرد.
______________________________________
استفاده از سموم كشاورزي باعث مي شود كه محصولات غذايي به اين سموم آلوده شوند و اين آلودگي ممكن است مسموميتهاي شديد و بيماريهاي ديگري از جمله آلرژي ، سرطان و ناهنجاريهاي ژنتيكي را در انسان ايجاد كند.
______________________________________
باتوجه به اين مساله رهاسازي گونه اي از زنبور به نام اسپالانژيا تنها راه مبارزه بيولوژيكي با اين حشره است.
زنبورهاي اسپالانژيا حشرات پارازيت بزرگي هستند كه به عنوان دشمن طبيعي مگسهاي خانگي در كانون هاي توليد و تكثير مگس مانند مرغداريها، دامپروريها و مراكز جمع آوري زباله فعاليت مي كنند.
اين زنبور شفيره مگسها را به راحتي سوراخ مي كند و پس از خوردن آن تخم خود را درون شفيره مي گذارد.
به دليل خطرات ناشي از سموم دفع آفات دولت با حذف يارانه از سم كشاورزي در صدد كاهش مصرف سم در مزارع برآمد اما از سوي ديگر جانشيني براي اين سموم معرفي نشد از اين رو همچنان از اين سموم در مزارع استفاده مي شود.
در ايران استفاده از سموم كشاورزي در سال 1940 با ورود سم ددت رايج شد. در حال حاضر نيز برخي از شركتهاي دانش بنيان پژوهشهايي در اين زمينه آغاز كرده و موفق به توليد محصولات ارگانيك شده اند ولي به دليل قيمتهاي بيشتر نسبت به محصولات غير ارگانيك مردم تمايلي براي خريد آنها نشان نمي دهند به همين دليل اين شركتها به شركتهاي توليدكننده روشهاي مبارزه بيولوژيكي تبديل شده اند.
در زمينه مبارزات بيولوژيكي و تكثير حشرات مفيد در محيطهاي آزمايشگاهي دشواريهاي زيادي وجود دارد كه در مرحله اول بايد با شيوه هاي تكثير آنها در آزمايشگاه آشنا شد.
البته تنها اين دانش كافي نيست زيرا تكثير برخي حشرات در آزمايشگاه بسيار دشوار و به فناوريهاي پيشرفته در اين زمينه نياز است.
منبع: ضميمه علمي روزنامه اطلاعات مورخه 17 خرداد 1388