بگونيا Begoniaceae  -

   خانواده بگونياسه با برگ‌هاي زيبا و رنگين توجه همه را جلب مي‌كند. اين خانواده از لحاظ ارقام و اعداد گستردگي فراواني دارد. گرچه گفته مي شود که اين گياه اولين بار در آمريکاي جنوبي کشف شد، ولي ظاهراً گياه نام خود را مديون يک گياه شناس فرانسوي به نام شارل پلوميه CHARLES PLUMIER است که براي مشاهده و مطالعه اين گياه که به فراواني در هائيتي(جزاير کارائيب) مي رويد از اقيانوس اطلس عبور کرد. اين گياه نيز به نام MICHEL BEGON حاکم وقت آن جزيره، بگونيا ناميده شد.

   منشأ بگونيا جنگل‌هاي گرم و مرطوب است. تنوع تعداد گونه‌ هاي بگونيا شناسايي آن را مشکل کرده است. خصوصيات خانواده بگونياسه مربوط به عدم وجود تقارن برگي است، برگ‌هاي گياهان خانواده بگونيا تقارن مشخصي ندارند.

بر اساس نوع ريشه، بگونياها را به سه دسته تقسيم کرده‌اند :

1- ريشه افشان؛

2- ساقه‌هاي قطور و ريزوم مانند؛

3- پيازي.

   از آنجا كه اين گياهان به طول روز بي‌تفاوت اند در تمام فصول سال گلدار هستند.

   بهترين و شاخص‌ترين بگونياسه مربوط به زير خانواده ريشه افشان، بگونياي سمپر فلورانس يا بگونياي هميشه گلدار است. برگ‌هاي سبز براق، گل‌هاي قرمز بسيار شفاف و ساقه کشيده دارد. اين گياهان در همه شرايط عمومي منازل و گلخانه‌ها، قابل کشت و کار و نگهداري هستند. ساقه‌هاي آن در داخل آب به راحتي ريشه مي‌دهند و در داخل ماسه نيز خيلي سريع و کمتر از 7 روز ريشه مي‌دهند.

اين بگونياها انواع مختلفي دارند.

   براي پرورش بگونياي هميشه گلدار، يک خاک مناسب با بافت متوسط، و محلي دور از تابش مستقيم آفتاب مناسب است.

بگونياها با ساقه‌هاي قطور و ريزوم مانند

- ساقه مشخصي ندارند؛

- ساقه به شكل ريزوم تغيير شكل داده؛

- برگ‌ها رنگ‌ و شكل‌ متفاوتي دارند.

   يكي از بگونياهاي برگ ريزوم‌ دار، بگونياي پشت برگ قرمز است كه سطح رويي برگ‌هاي آن حالت مخملي دارد. در بگونياهاي ريزوم‌دار، ساقه به شکل ريشه تغيير شکل داده است و برگ‌ها بر روي ريزوم‌ها به شکل‌هاي مختلف خود نمايي مي‌کنند. بيش از 800 گونه بگونيا متعلق به اين گروه مي‌باشد که از نظر ريزوم و نقش و نگار برگ با هم متفاوتند.

   بگونياي پشت برگ قرمز را نمي‌توان در منزل نگهداري کرد زيرا به خاک بسيار سبک و محيطي با رطوبت نسبي 70 تا 75 درصد نياز دارد.

   بگونياهاي ريزوم دار تحت نام عمومي بگونيا ركس شناخته مي‌شوند (اولين بار ركس متوجه دو رگه بودن آنها شد). بگونياهاي دو رگه برگ‌هاي رنگين يا فلس‌هاي كركدار روي برگ‌ دارند. برخلاف دسته اول، به وسيله تقسيم ريزوم و قلمه ‌هاي برگي تكثير مي ‌شوند. علاوه بر اين با برگ كامل هم تكثير مي‌ شوند. انواع بگونياهاي رکس عبارت اند از: بگونياي رکس نقره‌اي و بگونياي رکس قهوه‌اي.

    بگونياهاي پيازي ساقه خودرويي به شكل پياز دارند. پيازها از نوع پيازهاي حساس به سرما بوده و در زمستان در انبار نگهداري مي‌ شوند. داراي برگ‌هاي درشت و گل‌هاي رنگين هستند. اين گياهان كاربرد فضاي سبزي و چشم اندازي دارند. در كشور ما بگونياي پيازي كم است، زيرا گياه احتياج به خاكي با PH اسيدي و تابستان‌ هاي مرطوب دارد ولي در كشور ما تابستان‌ها گرم و خشك است بنابراين در فضاي سبز كشت و كار مناسبي ندارد.

   بهترين شرايط براي نگهداري اين گياه، وجود يک خاک مرطوب کاملاً اسيدي و به دور از نور مستقيم آفتاب است. به دليل سهولت در توليد گياهان دو رگه، بگونياها ارقام فراواني دارند.